شهرستان بُناب

شهرستان بُناب بُناب یکی از شهرهای جنوبی استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان بناب است. پیشینهٔ آثار تاریخی کشف‌شده در ارتفاعات جنوبی گورستان‌های قره‌قشون به سده‌های هشتم و نهم هجری می‌رسد و نشانگر رونق و آبادانی بناب در عصر صفویان است.

امروزه ساکنان شهر بناب به زبان ترکی آذربایجانی سخن گفته و پیرو دین اسلام و مذهب شیعهٔ دوازده‌امامی هستند.

اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	آذربایجان شرقی
مرکز	بناب
نام‌های پیشین	سپیگان
سال شهرستان شدن	1367
مردم
جمعیت	۱۲۵٬۲۰۹ (سال ۱۳۸۵)^[۱]
زبان‌های گفتاری
مذهب	اسلام
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	از 6.9 تا 19.9
بارش سالانه	250.9
داده‌های دیگر
سعید برقی
پیش‌شماره تلفنی	۰۴۱۲
وب‌گاه	www.bonabnews.com
شهرها
بناب مرکزی - خوشه مهر
تعداد بخش‌ها
1

تاریخچهٔ بناب

بر اساس نشانه‌ها و آثار شناخته شده در شهر بناب، قدمت تاریخ و تمدن این شهر به شش هزار سال پیش می‌رسد که به احتمال زیاد اولین قوم آریائی این محل را به جهت آب و هوای معتدل و بارندگیهای سالیانه و زمین‌های مسطح و هموار و قرار گرفتن اراضی در دامنه‌های سهند و سواحل دریاچه ارومیه برگزیده باشند. وضعیت جغرافیائی منطقه و آثار به دست آمده از کاوش‌های محلی نیز با توصیفات شهر تاریخی شیز انطباق دارد. آثار به دست آمده از حفاری‌های قره تپه گزاوشت و قیزلار قلعه سی (قلعه دختران) که یکی از نود و سه تپه باستانی می‌باشند و همچنین وجود سی و شش غار مربوط به یکدیگر (معماری صخره‌ای صور) که نشانگر زندگی‌های دسته جمعی در دوران ماقبل تاریخ است. همچنین کشف آثار قدیمی مانند ظروف سفالین، فلزی و نشانه‌های تمدن شهری تا عمق چند متری زمین، این سابقه طولانی را تائید می‌کند.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان بناب در دامنه کوه سهند و در جلگه‌ای حاصل خیز واقع شده‌است. این شهرستان از سمت شمال به شهرستان عجب شیر، از سمت جنوب به شهرستان ملکان، از سمت شرق به شهرستان مراغه واقع در دامنه کوه سهند و از سمت غرب به دریاچه ارومیه محدود شده‌است.

بناب شهر دوچرخه

این شهرستان به شهر دوچرخه ایران معروف می‌باشد و هر ساله همایش بزرگ دوچرخه سواری با حضور بیش از۳۰۰۰۰ دوچرخه سوار برگزار شده و در آخر به قید قرعه جوایزی نیز اهدا می‌گردد. بنیان‌گذار این همایش، رئیس تربیت بدنی وقت بناب در سال ۱۳۷۵، آقای حاج محمد میرزادوست، شهردار سابق بناب می‌باشد

مركز تحقيقات اتمي بناب

شهرستان بناب دارای تنها مرکز تحقیقات هسته ای در شمال غرب کشور میباشد که ليزر يون آرگون 10 براي نخستين بار در خاورميانه در اين مركز توليد شد. خواندن خبر شماری از فعالیت های این مرکز :

ساخت و طراحي ليزر
توليد تايروترون
جوشكاري پيشرفته مواد فلزي به غيرفلز
ساخت سنسورهاي حرارتي
ساخت تويپ اشعه x
بهينه‌سازي سيستم لايه‎نشاني نايلون

بناب از دیدگاه ورزشی

شهرستان بناب دارای پتانسیل های ورزشی بسیاری نیز میباشد. از جمله ی این پتانسیل ها میتوان به دارا بودن انواع زمین و پیست های ورزشی اشاره کرد، مانند سالن ورزشی سرپوشیده ی بزرگ و مجلل موجود در مجتمع ورشی بناب که نقشه ی ساخت آن از روی نقشه ی ورزشگاه تیم بارسلونا برداشته شده به منظور برگزاری مسابقات والیبال، فوتسال، بستکبال و ... میباشد، یا مانند زمین برگزاری مسابقال والیبال ساحلی و یا مانند پیست برگزاری مسابقات موتور سواری و سوارکاری.

از دیگر پتانسیل های ورزشی این شهرستان وجود داور های ماهر است که هم اکنون نیز سه تن از داوران این شهرستان جزو داوران مسابقات فوتبال لیگ برتر کشور میباشند. این سه نفر عبارتند از آقایان :

شاهین حاج بابایی
رسول رهبر فام
رحیم شاهین
کسب مقام دوم بوکس در مسابقات بوکس کشور ترکیه توسط طلبه جوان مجتبی محمد زاده قشلاق و کسب مقام اول کشوری در استانهای خوزستان، شیراز، آذربایجان شرقی، کردستان و کسب مقام اول در مسابقات آمادگی جسمانی ما بین حوزه های علمیه کشور در سال1391 و دریافت جایزه و حکم قهرمانی از طرف سازمان ورزش و جوانان کشور در مجتمع الغدیر تهران و...

همه ی این پتانسیل ها باعث شده اند که مسابقاتی در سطح کشور نیز در این شهر برگزار شود. از جمله :

مسابقات والیبال ساحلی قهرمانی کشور
مسابقات فوتبال قهرمانی نوجوانان کشور
مسابقات پینگ پنگ کشوری

حمل و نقل بناب

بناب با دارا بودن موقعیت استراتژیک در راه مواصلاتی استانهای آذربایجان شرقی و غربی و کردستان، نقش مهمی را در حمل و نقل منطقه به عهده دارد.

کباب بناب

کباب بناب به عنوان مشهورترین کباب ایران شناخته می شود. شعبه هایی از کباب بناب در سرتاسر کشور و حتی در کشورهای خارجی مثل امارات(دبي)و بحرين دایر میباشد

آثار تاریخی

بناب دارای ۲۵ اثر تاریخی ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران است که از این میان، ۸ اثر مورد حفاظت قرار گرفته‌است. از مهم‌ترین آثار تاریخی این شهر می‌توان به مسجد مهرآباد، حمام مهرآباد و مسجد میدان (گزاوشت) اشاره کرد. برخی از آثار تاریخی بناب عبارتند از :

پل پنج‌چشمه:پل پنج چشمه بناب پلي است تاريخي به فاصله 600 متر از ضلع شرقي جاده كمربندي شرق بناب بر روي رودخانه صافي كه عرض آن در اين قسمت به بيش از 60 متر مي رسد قرار گرفته است.

اين پل داراي پنج چشمه بطول 50 متر و عرض 80/4 متر است. پايه ها سنگي و طاقها جناقي و با آجر چهارگوش بنا شده است. كف پل سنگ فرش و در طرفين داراي دست انداز آجري (جان پناه) به ارتفاع يك متر است. تعميرات پل شامل مرمت پايه هاي سنگي - طاقهاي آجري- بدنه هاي طرفين پل- صندوقه كردن و كف سازي روي پل كه بعلت عبور كاميونهاي سنگين آسيب ديده بود به اتمام رسيده است. http://www.tabriz.ir/?PageID=162

حصار تدافعی شهر
حمام تاریخی حاج فتح‌الله (حاجي بدلي )كه توسط حاج فتح الله حاجي بدلي به عنوان اولين حمام عمومي بناب تاسيس شد .
حمام تاریخی مهرآباد (موزه مردم‌شناسی بناب، اولین موزه مردم شناسی استان آذربایجان شرقی)خواندن خبر
خانه ی تاریخی حاج‌علی بزاز
خانه ی تاریخی خسروشاهی
خانه ی تاریخی شیخ قاضی سیف‌العلما
خانه ی تاریخی نیک‌پی
قلعه ی دختر
گورستان تاریخی زوارق
مسجد اسماعیل‌بیگ
مسجد جامع گزاوشت
مسجد جامع مهرآباد
مسجد گوی
معماری صخره‌ای صور
معماری روستای توته‌خانه

راسته‌بازار

زبان

مردم شهرستان بناب به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند.

پیش شماره تلفنی

پیش شماره تلفنی شهرستان بناب ۰۴۱۲ می‌باشد.

فاصله تا سایر شهرستان‌ها

شهر بناب، مرکز شهرستان بناب در ۱۱0 کیلومتری شهر تبریز واقع شده‌است. شهر بناب، مرکز شهرستان بناب در ۱6 کیلومتری شهرستان مراغه واقع شده است.

روستاها

در زیر، روستاهای شهرستان بناب به‌ترتیب جمعیت، بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ آمده‌اند.

روستاهای با جمعیت بیش از ۳٬۰۰۰ نفر

ردیف	نام روستا	دهستان	جمعیت	رتبه در دهستان
۱	آخوندقشلاق	بناجوی غربی	371	۱
۲	قره چپق	بناجوی شرقی	12023	۱
۳	چلقایی	بناجوی غربی	3201	1
۴	روشت بزرگ	بناجوی شمالی	5614	۱
۵	خوشه‌مهر	بناجوی شرقی	۳٬۶۳۳	۲
۶	خانه‌برق جدید	بناجوی غربی	۳٬۲۳۰	۳
۷	بناجوی غربی	۳٬۱۸۹	۴

روستاهای با جمعیت بیش از ۱٬۰۰۰ نفر

ردیف	نام روستا	دهستان	جمعیت	رتبه در دهستان
۸	زاوشت	بناجوی شمالی	3380	2
۹	زوارق	بناجوی غربی	۲٬۲۴۷	۵
۱۰	تازه‌کند خوشه‌مهر	بناجوی شرقی	۱٬۸۱۴	۳
۱۱	القو	بناجوی شمالی	۱٬۷۱۰	۳
۱۲	روشت کوچک	بناجوی شمالی	۱٬۴۹۲	۴
۱۳	علی‌خواجه	بناجوی غربی	۱٬۴۱۸	۶
۱۴	خانه‌برق قدیم	بناجوی غربی	۱٬۳۰۹	۷
۱۵	خلیلوند	بناجوی غربی	۱٬۱۸۷	۸
۱۶	ینگی‌کند خوشه‌مهر	بناجوی شرقی	۱٬۱۳۱	۴
۱۷	دیزج پروانه	بناجوی شرقی	۱٬۰۲۸	۵

روستاهای با جمعیت کم‌تر از ۱٬۰۰۰ نفر

ردیف	نام روستا	دهستان	جمعیت	رتبه در دهستان
۱۸	دوش	بناجوی شمالی	۹65۴	۵
۱۹	ینگی‌کند خانه‌برق	بناجوی غربی	۸67۵۳	۹
۲۰	قشلاق خانه‌برق	بناجوی غربی	۸۴۱8	۱۰
۲۱	بناجوی غربی	۵8۴۰	۱۱
۲۲	توته‌خانه	بناجوی شمالی	۵۲98۹	۶
۲۳	شورگل	بناجوی شمالی	۵98۱۶	۷
۲۴	صور	بناجوی شمالی	۳۵۰	۸
۲۵	کوته‌مهر	بناجوی غربی	۳۳۸	۱۲
۲۶	حاجی‌مصیب	بناجوی غربی	۱۰۲	۱۳
۲۷	قره‌زکی	بناجوی شمالی	۱۰۰	۹
۲۸	قیماس‌خان	بناجوی شمالی	۴۷	۱۰
۲۹	خانه‌برق عیسی‌خانی	بناجوی غربی	۳۴	۱۴